Chúng ta đều biết thịt và sữa có hại cho hành tinh. Nông nghiệp chăn nuôi chịu trách nhiệm cho 14,5% lượng khí thải nhà kính toàn cầu, thúc đẩy nạn phá rừng và sử dụng hết các nguồn tài nguyên quý giá. Ví dụ, để sản xuất một chiếc bánh hamburger tiêu chuẩn, phải mất hơn 3.000 lít nước. Và, tất nhiên, ngành công nghiệp này cũng có hại cho động vật dẫn đến một làn sóng sử dụng thực phẩm chay bùng nổ trên toàn cầu. Vậy điều gì khiến người dùng lựa chọn thực phẩm chay? Đâu là lựa chọn phù hợp?
Thực phẩm chay bùng nổ
Tuy nhiên đó không phải là vấn đề lớn nhất. Sự thật về cách hầu hết lương thực trên thế giới được sản xuất đã khiến nhiều người thay đổi cách ăn uống. Trong khi một số người đã ăn chay 100%, hầu hết mọi người đã chọn ăn chay linh hoạt, điều đó có nghĩa là họ đang tích cực giảm số lượng sản phẩm động vật mà họ tiêu thụ. Đầu năm nay, một nghiên cứu cho thấy hơn một nửa thanh niên Mỹ tự mô tả mình là người linh hoạt. Nghiên cứu sâu hơn của Dopsu cho thấy hơn 50% người Anh trên 65 tuổi đang giảm tiêu thụ thịt.
Tại các thị trường phương Tây , tức là Bắc Mỹ, Tây Âu và Châu Úc, các sản phẩm thay thế sữa và sản phẩm thay thế thịt dự kiến sẽ tăng trưởng với tốc độ CAGR là 6,4% từ năm 2020 đến năm 2025 (Euromonitor, 2020). Dự kiến, xu hướng này sẽ tiếp tục phổ biến ở châu Á.
Các sản phẩm thuần chay đã trở thành xu hướng chủ đạo, một phần nhờ vào sự gia tăng của những người theo chủ nghĩa linh hoạt có ý thức về hành tinh . Những người theo chủ nghĩa linh hoạt hầu hết thời gian tuân theo chế độ ăn kiêng dựa trên thực vật nhưng thỉnh thoảng cho phép một món thịt hoặc cá. Theo Euromonitor, những người theo chủ nghĩa linh hoạt đang gia tăng, bắt nguồn từ Thế hệ Z, trong đó 52% nói rằng họ cố gắng giảm thịt và các sản phẩm từ động vật trong chế độ ăn uống của mình (Euromonitor Health and Nutrition 2020, February 2020) .
Điều gì khiến người dùng chọn thực phẩm chay?
Là một chủ đề ‘nóng sốt’, từ khóa “Ăn chay” có số lượng tìm kiếm trên Google (từ khắp thế giới) tăng đột biến trong những năm gần đây. Công cụ Google Trends đo số lượng lượt tìm kiếm đã được mã hóa – theo thang điểm từ 0 đến 100 – cho thấy, lượt tìm kiếm từ khóa “Ăn thuần chay” (“veganism”) năm 2009 phổ biến là 33, nhưng 10 năm sau đã tăng vọt lên mức cao nhất là 100.
Hiện nay, sử dụng thực phẩm chay đang là lựa chọn của nhiều người trong các bữa ăn hằng ngày. Trước nhu cầu sử dụng thực phẩm chay của người dân ngày càng tăng, thị trường các thực phẩm, sản phẩm chay cũng ngày càng đa dạng nhằm đáp ứng nhu cầu tiêu dùng của người dân
Người tiêu dùng tìm đến thực phẩm thuần chay từ những lý do:
Môi trường
Phúc lợi động vật và tác động khí hậu ít hơn là những vấn đề môi trường chính mà người tiêu dùng quan tâm. Họ có quan điểm chống lại việc khai thác động vật và tìm cách giảm lượng khí thải carbon bằng cách tránh các sản phẩm từ động vật, sử dụng thức ăn thuần chay hoặc có nguồn gốc từ thực vật.
Sức khỏe & Dinh dưỡng
Nhiều người tiêu dùng trên toàn cầu lo ngại về tình trạng không dung nạp đường sữa, khiến họ tìm kiếm các nguồn protein thay thế không chứa sữa. Nhưng hơn thế nữa, những người tiêu dùng tránh sữa đang tìm cách giảm cholesterol hoặc giảm sự gia tăng của tình trạng huyết áp cao.
Theo các nghiên cứu khoa học, chế độ dinh dưỡng chay sẽ giúp cho việc phòng ngừa các bệnh liên quan đến tim mạch, trước hết là bệnh tăng huyết áp và bệnh mạch vành, những người ăn chay có chỉ số xơ vữa mạch máu thấp. Trong thức ăn chay có ít cholesterol, ít acit béo, nhiều vitamin, có tác dụng chống ôxy hóa, nên các món chay rất thích hợp cho bạn nào muốn có hình dáng thon gọn và trẻ lâu.
Ăn chay cung cấp đủ năng lượng và dinh dưỡng không thua gì ăn mặn. Khoa học đã chứng minh người ăn chay có khả năng dẻo dai và sức chịu đựng tốt hơn người ăn thịt. Người ăn chay thường có tuổi thọ cao hơn người ăn mặn. Theo nghiên cứu mới đây nhất thì thực phẩm chay có tác dụng rất tích cực đối với phụ nữ mang thai và trẻ em.
Ngoài ra, cho trẻ ăn thực phẩm chay không những đảm bảo vệ sinh mà còn giúp cho trẻ khỏe mạnh, tâm trí an lành và có chỉ số thông minh cao.
Chế độ ăn nhiều thực vật cung cấp một lượng lớn vitamin, khoáng chất, các chất chống ôxy hoá, các chất béo không bão hoà tốt cho sức khoẻ, và đặc biệt ít calo. Chuyên gia tư vấn dinh dưỡng Heidi VanPelt-Belle (Cao đẳng Y tế và Sức khỏe Huntington) giải thích, rau xanh, đặc biệt là những loại có lá sẫm, cung cấp tất cả các acit amin cần thiết cho quá trình tạo protein và được tiêu hoá nhanh. Do đó, người ăn chay có nhiều sinh lực hơn, mạnh mẽ trong các hoạt động.
Phải sử dụng từ 7-16 kg đậu nành để tạo ra 1 kg thịt, do đó người ta đã lãng phí 90% protein, 99% hydratcacbon và 100% chất xơ là những chất cần cho sức khỏe con người.
Một nghiên cứu ở Anh cho biết, có hơn 33.000 người được cứu sống mỗi năm ở nước này do họ lựa chọn và duy trì chế độ ăn uống khôn ngoan. Một khẩu phần ăn có trái cây và rau xanh mỗi ngày cứu được 15.000 đời sống (gồm 7.000 người thoát khỏi bệnh tim mạch, gần 5.000 người từ ung thư và trên 3000 người khỏi bệnh đột quỵ).
Khoảng 4.000 người khác thoát khỏi “cửa tử” do liên tục bổ sung chất xơ vào cơ thể, trong khi gần 7.000 người cũng sống khỏe mạnh bởi họ thận trọng với các loại thực phẩm giàu chất béo và 7500 người khác lưu ý đến muối ăn, đầu mối của nhiều vấn đề sức khỏe.
Một số thực phẩm thuần chay
Thịt, cá từ thực vật
Khi thịt làm từ thực vật bắt đầu trở thành xu hướng chủ đạo thì cũng kéo theo sự gia tăng của các vấn đề bệnh tật. Nhưng năm gần đây, thị trường ăn chay đã phát triển từ các sản phẩm kiểu thịt đỏ sang loại thịt phổ biến nhất ở Mỹ và Anh: thịt gà. Gà thuần chay có mặt ở khắp mọi nơi vào năm 2021, từ việc ra mắt nugget của Impossible Foods ở Anh cho đến thương hiệu mới Daring tung ra không chỉ một mà là hai chiến dịch gà thuần chay với hai trong số những người nổi tiếng nhất thế giới: Kourtney Kardashian và Travis Barker.
Ngoài thịt, thị trường cá và hải sản thuần chay dự kiến cũng sẽ phát triển mạnh. Một loạt các lựa chọn trên thị trường đã bắt đầu phát triển, nhưng với các thương hiệu mới nổi như Revo Foods của Áo (đã tạo ra phi lê cá hồi thuần chay cắt nguyên con bằng công nghệ in 3D) và Aqua Cultured Foods (tạo ra các lựa chọn thay thế hải sản bằng nấm) -derived mycoprotein), ngành công nghiệp sẽ trở nên phổ biến hơn. Theo Fact.MR, đặc biệt là ngành tôm dựa trên thực vật sắp tăng mạnh.
Rong biển
Dưới biển chắc chắn là một chủ đề cho năm 2023, vì rong biển đơn giản cũng sẽ tăng nhu cầu. Thành phần này rất linh hoạt; nó có thể được ăn khô, tươi hoặc được thêm vào các công thức hoặc sản phẩm cá thuần chay để tăng hương vị tanh của chúng. Nó cũng bổ dưỡng, vì nó chứa một số chất chống oxy hóa, cũng như i-ốt, và nó bền vững. Rong biển cần rất ít tài nguyên để phát triển và việc nuôi trồng nó sẽ cô lập carbon. Fortune Business Insights gọi nhận thức về môi trường và chủ nghĩa thuần chay đang phát triển nhanh chóng là hai yếu tố thúc đẩy chính đằng sau thị trường rong biển.
Bữa ăn thay thế thuần chay
Theo nghiên cứu của Mintel về xu hướng thực phẩm dựa trên thực vật, protein là một cơ hội quan trọng vì phần lớn người tiêu dùng dựa trên thực vật muốn thấy nhiều sản phẩm thay thế sữa dựa trên thực vật có hàm lượng protein cao hơn. Các công ty thực phẩm và đồ uống có cơ hội thu hút phần lớn người tiêu dùng muốn khám phá các lựa chọn thay thế thuần chay và thêm trái cây, rau và ngũ cốc vào chế độ ăn uống của họ – hỗ trợ những người tiêu dùng đang tìm kiếm chế độ ăn kiêng thực vật, không nhất thiết phải thuần chay.
Sự ra đời của IsoWhey Plant Based cũng để giải quyết vấn đề này. Với nguồn đạm phong phú, đa dạng hóa từ gạo lứt, đậu cùng nguồn chất xơ dồi dào giúp đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng về các lựa chọn thay thế thực tế cho cả thịt và sữa. Chưa kể chỉ với calo thấp, IsoWhey Plant based là sự lựa chọn hoàn hảo cho ai muốn kiểm soát cân nặng.
